Schematherapie heeft als doel om ingesleten patronen, die niet voor je werken, te doorbreken. Het wordt toegepast bij onder meer persoonlijkheidsstoornissen en depressieve stoornissen. Psychologen binnen iPractice gebruiken elementen uit schematherapie om samen met jou bestaande, disfunctionele patronen te herkennen én te doorbreken. Je leest hier alles over schemagerichte therapie.
Wat is schematherapie?
Schematherapie richt zich op het aanpakken van schema’s die niet werken voor je. Schema’s in de psychologie zijn je opvattingen, emoties en houdingen over jezelf, anderen en de wereld om je heen. Denk bijvoorbeeld aan schadelijke emotionele overtuigingen of hardnekkige patronen. Deze schema’s kunnen de oorzaak zijn of worden van psychische klachten en schadelijk gedrag. De disfunctionele schema’s noemen we ook wel valkuilen of ‘een gevoelige snaar’.
Bij schemagerichte therapie leer je bestaande patronen en valkuilen herkennen. Je ontwikkelt inzicht in je emotionele behoeftes en gevoelens. Het is een begripvolle therapie, waarbij de therapeut van verschillende therapievormen gebruik maakt. Afhankelijk van waar jouw behoeftes liggen. Het doel: ingesleten patronen doorbreken.
Hoe ontstaan niet-functionele schema’s?
De meeste schema’s ontwikkelen zich in je jeugd. Ze zijn ontstaan omdat er onvoldoende tegemoet is gekomen aan jouw basisbehoeften als kind. Dit levert frustratie op en veroorzaakt de psychische klachten. De basisbehoeften van een kind bestaan uit:
- Veiligheid;
- Verbondenheid;
- Zelfexpressie;
- Spel en spontaniteit;
- Zelfwaardering;
- Autonomie;
- Realistische grenzen.
De oorzaak van schade aan de basisbehoeften is bijvoorbeeld geweld, misbruik, pesterijen of een gebrek aan liefde. Ook te veel of te weinig aandacht is schadelijk: zo is een gebrek aan zorg en aandacht schadelijk, maar ook overbescherming is nadelig voor een kind.
Hoe werkt schematherapie?
Bij schemagerichte therapie probeert de psycholoog jou een stukje terug te geven van wat je in je jeugd hebt gemist. Dit gebeurt op een warme en begripvolle manier. Zo probeert de therapeut samen met jou de schema’s te repareren.
Daarnaast wordt bij schematherapie gebruik gemaakt van verschillende interventies. Deze zijn erop gericht om jou inzicht te geven in je emotionele behoeftes en gevoelens. En om uiteindelijk de niet-helpende patronen te doorbreken.
Eén aantal voorbeelden van therapeutische interventies, zijn:
- De meerstoelentechniek: Dit is een rollenspel waarbij er twee stoelen zijn. De ene stoel is voor het deel van jou dat het schema oproept en de andere voor hoe een gezonde volwassene zou denken;
- Herbeleving: Hierbij herbeleef je pijnlijke momenten of trauma’s door bijvoorbeeld het spelen van een rollenspel;
- Empathische confrontatie: De therapeut gaat begripvol om met de reden waarom jouw ‘valkuil’ of niet-helpend schema is ontstaan. Maar tegelijkertijd confronteert hij of zij je ook met het feit dat je een patroon moet doorbreken.
EMDR is geen standaard onderdeel van schematherapie, maar kan schematherapie wel aanvullen. Door middel van EMDR helpt de therapeut jou om je verleden te herschrijven, zodat er in je herschrijving wel aan je behoefte is voldaan.
Wat wordt er van jou gevraagd bij schematherapie?
Voor het behalen van succes met schematherapie, is het van belang dat:
- Je bereid bent om je valkuilen onder ogen te komen;
- Je begrijpt wat jouw ingesleten patronen met jou doen en wat voor gevolgen ze hebben;
- Je ook in het dagelijks leven bezig blijft met observeren en veranderen. Een patroon doorbreken lukt je niet in één dag, dat moet je blijven oefenen. En daar is discipline voor nodig.
Schema’s & Schemamodi
Jouw schema’s zorgen ervoor dat je jezelf in een bepaalde modus bevindt: een bepaalde versie van jezelf. Schema’s zijn de manier waarop je kijkt naar je zelf, anderen en de wereld om je heen. Een schema bevat herinneringen, overtuigingen, lichamelijke gewaarwordingen en emoties. Een schema ontstaat door:
- Ervaringen in je kindertijd;
- Temperament;
- Mate waarin aan jouw basisbehoeften is voldaan.
Positieve ervaringen geven je schema’s waar je wat aan hebt. Ze helpen je vooruit in je leven. Als je iets hebt gemist in je jeugd, kunnen niet-functionerende schema’s ontstaan.
Modi zijn tijdelijke gemoedstoestanden afhankelijk van de geactiveerde schema’s. Een niet-functionerend schema, leidt tot een modus die jou tegenwerkt.
Neem bijvoorbeeld een negatieve overtuiging die je hebt over jezelf. Deze negatieve overtuiging is het niet-functionerende schema. De overtuiging zorgt ervoor dat je nare gedachten en vervelende gevoelens hebt over jezelf. Deze gedachten en gevoelens zijn de modi.
Wanneer volg je schematherapie?
Schematherapie wordt in verschillende gevallen toegepast, onder andere bij:
- Persoonlijkheidsstoornissen;
- Depressieve stoornissen;
- Angststoornissen;
- Eetstoornissen.
Wordt schematherapie vergoed?
Bekijk de pagina ‘kosten en vergoedingen’ voor meer informatie over de vergoeding van schematherapie door je zorgverzekering.
Vind een schematherapeut
Wil je graag even met een psycholoog in gesprek? iPractice is er voor jou, op het moment dat jij daar behoefte aan hebt. Waar en wanneer jij wil.
Zo kun jij voelen of je je op je gemak voelt en of er een klik is met de therapeut. In overleg met jou bekijkt de psycholoog of elementen uit schematherapie geschikt zijn voor jou. Zodat jij wordt geholpen met een passende en deskundige behandeling.
-
Heb je vragen over wat schematherapie voor jou kan betekenen? Of twijfel je over wanneer je naar de psycholoog gaat? Bel 085-1308900 of vraag vrijblijvend online een oriënterend gesprek aan. Samen kijken we of elementen uit schematherapie voor jou een uitkomst kunnen bieden.
-
Bij iPractice werken we met Blended Care. Je praat dagelijks met een online psycholoog en wekelijks heb je een spreekkamer sessie op een van de locaties van iPractice. Meer weten? Lees over de intake en behandeling bij iPractice.
-
De kosten van de behandeling worden vergoed door de meeste zorgverzekeraars bij een verwijsbrief van de huisarts en wanneer de huisarts een officiële diagnose kan stellen volgens de DSM-5 richtlijnen.
Veelgestelde vragen
Schematherapie duurt bij iPractice tussen de 6 tot 27 weken.
Samen met je behandelaar maak je een inschatting hoeveel sessies jullie gaan werken aan jouw klachten en de doelen die je hebt opgesteld.
Schematherapie is een therapievorm die zich richt op ingesleten gedragspatronen die vaak voortkomen uit een tekort van bijvoorbeeld veiligheid in de jeugd. De psycholoog probeert jou een stukje terug te geven van wat je in je jeugd hebt gemist. Dit gebeurt op een warme en begripvolle manier.
Bij schemagerichte therapie leer je jouw bestaande patronen en valkuilen herkennen. Je ontwikkelt inzicht in je emotionele behoeftes en gevoelens. Het doel: ingesleten patronen doorbreken door er anders mee om te gaan.
Psychotherapie is de overkoepelende term voor behandelmethode voor psychische klachten waarbij het gesprek tussen cliënt en behandelaar centraal staan. Schematherapie is een vorm van psychotherapie.