Behandeling angststoornis

Kun je genezen van een angststoornis?

Dat kan zeker! Een angststoornis is vaak te genezen door middel van een psychologische behandeling. De meest gebruikte behandelmethode is cognitieve gedragstherapie (CGT), maar er zijn meerdere behandelvormen mogelijk. Je leert anders naar de angstige situatie te kijken en op een andere manier mee om te gaan zodat je bijvoorbeeld weer naar de supermarkt durft.

In de behandeling zul je meer inzicht krijgen in de gedachten die jou angstig maken en hoe je daar anders mee om kunt gaan.

Hoe lang duurt een angststoornis?

Uit onderzoek [1] blijkt dat de behandeling van een angststoornis gemiddeld 7,5 maanden duurt. De duur van een angststoornis is per persoon en per type angststoornis natuurlijk verschillend. Het hangt er onder andere vanaf of je snel hulp zoekt en of het lukt om de oefeningen die bij de therapie horen uit te voeren. Als je tijdig hulp zoekt, zal het herstel sneller gaan.

Er zijn een aantal factoren die beïnvloeden hoelang je een behandeling nodig hebt:

1. Omgevingsfactoren
   Een angststoornis duurt bijvoorbeeld langer wanneer je veel aan je hoofd hebt. Denk hierbij aan een moeilijke financiële situatie of de zorg voor een familielid.
2. Persoonlijkheidsfactoren
   Wanneer je gezond was voordat je een angststoornis kreeg, heb je gemiddeld minder lang een behandeling nodig. Ook hoe ouder je bent, hoe langer de behandeling over het algemeen duurt. Dat geldt ook voor emotionele instabiliteit. Dat zorgt gemiddeld genomen ook voor een langere behandeling.
3. Type angststoornis
   Verschillende soorten angststoornissen (zoals gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis, sociale angststoornis, enz.) kunnen verschillen in hoe je reageert op de behandeling. Ernstigere gevallen kunnen langer duren om te behandelen.
   
4. Behandelingsmethode
   Verschillende behandelingsmethoden hebben elke verschillende tijdskaders.
5. Jouw inzet!
   Natuurlijk is jouw proactieve bereidheid om aan de behandeling te werken en de inzet om veranderingen in levensstijl en denkpatronen aan te brengen een groot aandeel in de duur van jouw hersteltraject.
   

In sommige gevallen is een angststoornis chronisch en komt hij af en aan weer opzetten gedurende je leven. Om die reden leer je tijdens de behandeling signalen herkennen die duiden op terugkerende angstklachten. Bovendien geeft een behandeling je de handvatten om zelf beter om te gaan met deze opnieuw opkomende klachten.

Hoe wordt de diagnose vastgesteld?

Een diagnose van een angststoornis wordt gesteld op basis van een aantal criteria die zijn opgesteld in de diagnostische en statistische handleiding van psychische stoornissen (DSM-5). De psycholoog of huisarts helpt te bepalen of jouw symptomen voldoen aan (een aantal) van deze criteria en bepaalt zo of er sprake is van een angststoornis en welke specifieke angststoornis dat is.
Om de diagnose van een angststoornis te ontvangen, dien je gedurende een bepaalde periode (meestal enkele maanden) aan specifieke symptomen vertonen.

Welke therapieën zijn er voor angststoornis?

We leggen elke therapie voor angststoornissen uit aan de hulp van 4 onderdelen; werkwijze, uitgangspunt, voorbeeld en resultaat. Op deze manier is het makkelijker te begrijpen wat de therapievorm precies inhoudt.

1. Cognitieve Gedragstherapie (CGT)

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een van de meest effectieve vormen van psychotherapie voor angststoornissen. Het helpt bij het identificeren en uitdagen van negatieve denkpatronen en gedragingen die de angst voeden.

• Werkwijze
  CGT leert je anders nadenken over jouw gedachten over gebeurtenissen en situaties.
• Uitgangspunt
  Gedachten en denkprocessen spelen een grote rol in hoe jij je gedraagt en je voelt.
• Voorbeeld
  Ben jij bijvoorbeeld bang om flauw te vallen als je een drukke metro in stapt? De metro levert je een angstig gevoel op, dus je zal die proberen te vermijden.
• Resultaat
  Je leert je anders te gedragen in situaties waar je angst van krijgt. Je ervaart op die manier zelf dat je de situatie niet hoeft te vermijden, waardoor de angst afneemt.

2. Acceptance and Commitment Therapie (ACT)

• Werkwijze
  ACT biedt je hulpmiddelen om beter met vervelende gedachten, moeilijke emoties en onaangename gewaarwordingen in je lichaam om te gaan.  Je kijkt tijdens de behandeling naar wat je graag zou willen, maar wat je niet doet vanwege je angst.
• Uitgangspunt
  ACT is een behandeling die ervan uit gaat dat je gedurende je leven onvermijdelijk hindernissen tegenkomt. In plaats van ertegen te blijven vechten of proberen de gedachtes te veranderen, accepteer je dat ze er zijn.
• Voorbeeld
  Wanneer je dingen vermijdt die je vroeger graag deed, zit de angst je in de weg. Je wilt bewust die situatie helemaal niet vermijden; het is de angst die je uit de weg wilt gaan.
• Resultaat
  Bij ACT leer je actief stappen te zetten in de richting van wat je wél wilt, namelijk weer leuke dingen doen ondanks aanwezige angstgevoelens. Je leert te accepteren dat angstige gevoelens onderdeel uitmaken van wat je voelt.

3. EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)

• Werkwijze
  Met behulp van EMDR worden angstige gevoelens die geassocieerd zijn met heftige gebeurtenissen minder heftig gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan een ongeval of het overlijden van een naaste. Tijdens de EMDR behandeling wordt de herinnering aan de traumatische gebeurtenis opgeroepen, waarbij je tegelijkertijd wordt afgeleid.
• Uitgangspunt
  Doordat je afgeleid wordt, blijft er minder hersencapaciteit over voor de tegelijkertijd opgeroepen herinnering. Je ervaart deze herinnering daardoor een keer met minder angstgevoelens. Een EMDR behandeling is gebruikelijk wanneer je angstgevoelens zijn ontstaan naar aanleiding van een specifiek moment.
• Voorbeeld
  Een voorbeeld van afleiding is door handbewegingen van de psycholoog, een bewegend lampje of door middel van rekensommetjes.
• Resultaat
  Onder de juiste therapeutische begeleiding zorgt dit ervoor dat de angstige associatie afneemt.

4. Mindfulness Therapie

• Werkwijze
  Mindfulness leert je om met aandacht te voelen en op te merken wat er in je lichaam gebeurt.
• Uitgangspunt
  Door mindfulness te oefenen leer je dat je angstklachten puur een lichamelijke reactie zijn op iets waarvoor je bang bent. Een angst die eigenlijk ongegrond is, omdat er geen reëel gevaar dreigt.
• Voorbeeld
  Mindfulness oefeningen zoals ademhalingsoefeningen en bodyscans helpen je om op een bewuste en niet-oordelende manier in het moment aanwezig te zijn en gedachten en gevoelens te observeren zonder er direct op te reageren.
• Resultaat
  Onderzoek [2] toont aan dat het aanleren en blijven toepassen van mindfulness een positief effect heeft op het verminderen van angstklachten.

Wat verder belangrijk is

1. Levensstijlveranderingen
   Hanteer een gezonde levensstijl zoals regelmatige lichaamsbeweging, een voedzaam dieet, voldoende slaap, en stressmanagementtechnieken. Lees meer over hoe je om kunt gaan met een angststoornis om zo angstsymptomen te beheersen.
2. Ondersteuning naasten
   Steun van familie, vrienden, en steungroepen kan helpen in het herstelproces. Laat jouw naasten en partner zich inlezen over hoe naasten om kunnen gaan met de angststoornis van hun partner.
3. Heb geduld en realistische verwachtingen
    Herstel van een angststoornis kan tijd kosten en is vaak een proces van vallen en opstaan.
4. Voortdurende evaluatie.
   We beoordelen doorgaans de effectiviteit en tussentijdse voortgang van de behandeling. Op deze manier kunnen we beter anticiperen en zonodig de behandeling aanpassen waar nodig.

Behandelingen per type angststoornis

Voor elke soort angststoornis is de aanpak anders. Kom meer te weten over;

• Behandeling Agorafobie
• Behandeling Dwangstoornis
• Behandeling Faalangst
• Behandeling Paniekstoornis
• Behandeling Piekerstoornis
• Behandeling PTSS
• Behandeling Sociale Fobie
• Behandeling Ziekteangststoornis