Soorten depressie

Welke soorten depressies zijn er?

1. Unipolaire depressie
   Een unipolaire depressie is een ander woord voor de ‘gewone’ depressie. Het gaat om een lange periode waarin somberheid, lusteloosheid en mogelijk meer symptomen van depressiviteit de boventoon voeren. De mate waarin je hier last van hebt en de duur van de depressie verschillen per persoon.
   • Een eenmalige periode van depressie noemen we een episode. Komt zo’n periode nog eens terug? Dan spreken we van een recidiverende depressie.
2. Manische/bipolaire stoornis
   Wanneer je last hebt van een bipolaire stoornis, dan wisselen opgewekte en zelfverzekerde (manische) perioden zich af met perioden waarin je je depressief en passief voelt. Zo’n manische tijd geeft je het gevoel dat je veel aankan: je hebt tonnen energie, voelt je actief en je doet dingen vaak zonder er goed over na te denken. Breekt de depressieve periode aan, dan wordt er een zware deken over deze opgewekte emoties geworpen: je voelt je dan leeg, waardeloos en te moe om nog iets te ondernemen.
3. Dysthyme stoornis (chronische depressie)
   Soms heb je last van een depressie, zonder dat je het ook zelf zo noemt. Je maakt dan verschillende symptomen van een depressie door, maar in milde mate. Er is sprake van een dysthyme stoornis als deze klachten twee jaar of langer aanhouden. De dysthyme stoornis wordt beschouwd als een lichte variant van een depressie. Dit maakt het soms lastig te herkennen dat je er last van hebt – en dat het goed is om hulp te zoeken.
4. Pre- en postnatale depressie
   Veel vrouwen komen niet op een roze wolk terecht na de geboorte van hun kindje, maar op een grijze of zelfs zwarte wolk. Dit heeft niets te maken met een goede moeder zijn, en ook niet met blijdschap rondom de komst van het kindje. Onder invloed van hormonen, belastende omstandigheden en de genetische en emotionele achtergrond, ervaren vrouwen angstige, sombere en verdrietige gevoelens na hun bevalling. Houden deze klachten langere tijd aan? Dan spreken we van een postnatale depressie. Er zijn ook vrouwen die depressieve klachten ervaren tíjdens hun zwangerschap. Dan spreken we over een prenatale depressie.
5. A-typisch depressie
   Een atypische depressie is een vorm van depressie waarbij veel kenmerken afwijken van alle andere soorten depressies. Vaak zijn de symptomen mild, en tegengesteld aan de klassieke depressieve klachten. Toch komt een atypische depressie geregeld voor. Een grotere gevoeligheid voor afwijzing, een grote slaapbehoefte en toegenomen eetlust zijn kenmerken van een atypische depressie.
6. Psychotische depressie
   Het komt voor dat je tijdens een zware depressie de grip op de werkelijkheid kan verliezen. Je ziet en ervaart dingen die er niet echt zijn. Je voelt je achterdochtig en vindt het lastig om logische verbanden te leggen. Hierdoor kamp je met onware of vreemde gedachten. Een psychotische depressie is vaak een angstige ervaring voor zowel de persoon die eraan lijdt als voor de omgeving.
7. Winterdepressie
   Het wordt koud, de dagen worden korter en het is minder lang licht. Voor veel mensen vormen de herfst- en winterperiode het startsein voor sombere gevoelens, die variëren van mild tot fors. Kenmerk van een seizoensgebonden depressie is het duidelijke patroon: zodra het jaargetijde verandert, en het weer lente of zomer wordt, verdwijnen de sombere gevoelens.
8. Zomerdepressie
   Een stuk zeldzamer dan een winterdepressie, is de zomerdepressie. Het felle licht en de warmte vormen voor mensen aanleiding voor depressieve gevoelens die weer verdwijnen als het kouder wordt. Ook de druk om te genieten speelt een rol bij deze vorm van depressie.
9. Vitale depressie
   Een depressie met vitale kenmerken is een ernstige vorm van een gewone depressie. De afwezigheid van interesse in dingen die je normaal gesproken leuk vond, is extra sterk. Je hebt nergens meer zin in: je vitaliteit is weg. Vaak is er ook sprake van een verminderde eetlust en heb je veel moeite om ’s ochtends je bed uit te komen. ’s Ochtends zijn je klachten namelijk het meest duidelijk aanwezig. Een depressie met vitale kenmerken gaat meestal ook gepaard met schuldgevoelens en gewichtsverlies. Vaak spelen er ook gedachten aan zelfmoord. Sommige mensen bewegen en praten ineens ook een stuk trager.

Exogene, endogene en somatogene depressie

We maken onderscheid tussen exogene, endogene en somatogene depressies. Welk soort depressie er speelt, is afhankelijk van de oorzaak. 

• Exogene depressie
  Is de depressie exogeen? Dan is de oorzaak duidelijk te wijten aan een traumatische gebeurtenis, die psychische klachten oplevert. Denk bijvoorbeeld aan een scheiding; het verlies van een dierbare of een combinatie van ingrijpende gebeurtenissen.
• Endogene depressie
  Bij een endogene depressie spelen erfelijke factoren een rol. De depressie ontstaat hierbij vanuit je eigen lichaam en niet door factoren van buitenaf. De oorzaak zit bijvoorbeeld in de hersenen, maar ook een afwijkende lever of schildklier leidt soms tot depressieve klachten. Heb je het gevoel dat jouw depressie zonder aanwijsbare oorzaak op komt zetten, dan kan dit duiden op een endogene depressie.
• Somatogene depressie
  Een somatogene depressie ontstaat als gevolg van letsel of een lichamelijke aandoening. Bijvoorbeeld als je lichamelijke schade hebt opgelopen bij een ongeluk of wanneer je een chronische ziekte hebt.

Lichte, matige of zware depressie

We maken een onderscheid tussen verschillende mate van ernst.

1. Lichte depressie
   Heb je minder energie? Ervaar je een verminderde interesse of plezier in activiteiten? Ben je vermoeid en prikkelbaar? Bij een lichte depressie zijn de kenmerken van een depressie al aanwezig, maar zijn de klachten nog niet zo zwaar dat ze je belemmeren in je dagelijkse bezigheden. Slaapproblemen, je onrustig voelen en het hebben van negatieve gedachten kunnen eerste tekenen zijn van een lichte depressie.
2. Matige depressie
   Bij een matige depressie heb je doorgaans meer moeite om je dagelijkse activiteiten en werkzaamheden uit te voeren. Je hebt weinig energie, problemen met concentratie en een somber en neerslachtig gevoel. Je voelt je lichamelijk traag, besluiteloos en/of ervaart schuldgevoelens.
3. Zware depressie
   Als je last hebt van een zware depressie, dan zijn je depressieve klachten zo ernstig dat ze je dagelijks leven onmogelijk maken. Het lukt je niet meer om je dagelijkse werkzaamheden uit te voeren. Boodschappen doen voelt als een te grote opgave. Slapen gaat niet meer, of je slaapt juist te lang, waardoor je gezonde dag- en nachtritme verloren gaat. Je hebt geen energie meer om nog sociale dingen te ondernemen, en soms is zelfs de zorg voor de kinderen niet meer mogelijk. Toekomst, heden en verleden: alles voelt als een zwart gat, zonder uitzicht op iets beters. Je voelt je waardeloos. Sommige mensen denken tijdens een zware depressie dan ook aan de dood: sterven lijkt voor hen minder erg dan met de depressie doorleven. Ben je bang dat je niet uit deze negatieve spiraal kunt komen? Bel dan de hulplijn 0900-0113 voor acute hulp.

Hulp van een professional inschakelen?

Depressies komen in allerlei soorten en maten. Zijn je klachten nu mild, gematigd of zwaar – het is altijd goed om ze serieus te nemen en ze aan te pakken. Dat kan al met praktische tips en leefstijl adviezen. Soms is dat niet voldoende. Een gesprek met een psycholoog biedt dan inzicht in de aard én de behandeling van je depressieve klachten.

Heb jij last van een depressie en wil je hulp van een psycholoog om je klachten te verminderen? Bel ons dan via 085 1308900.