Eenzaamheid

Wat is eenzaamheid?

Eenzaamheid is een persoonlijke ervaring en het gaat om jouw gevoel. Eenzaamheid is dus niet een feit of een situatie. Je voelt je eenzaam omdat je verbondenheid mist, een hechte en emotionele band met anderen.

Eenzaamheid is iets wat je alleen zelf kunt voelen. Anderen kunnen moeilijk van buitenaf zien of je je eenzaam voelt. Zij zien lang niet altijd dat je ontevreden bent over je contact met je partner, vrienden, familie of andere mensen. Het kan ook voorkomen dat je het ondanks het hebben van een relatie je je toch eenzaam voelt.

Wees ervan bewust dat de één misschien meer behoefte aan betekenisvolle relaties of een groot sociaal netwerk heeft dan dan de ander.

Hoe voelt eenzaamheid?

Bij eenzaamheid kan je de volgende gevoelens ervaren; 

• Je voelt je niet verbonden met anderen
  Verbondenheid met anderen is belangrijk om je niet eenzaam te voelen. Je voelt die verbondenheid niet, zelfs niet als je wel met anderen omgaat.
• Je voelt een gemis van een emotionele band
  Een emotionele band voorkomt gevoelens van eenzaamheid. Je mist die band, omdat je weet dat het belangrijk voor je is. Dit gevoel versterkt zichzelf als je de band niet voelt.
• Je hebt het gevoel dat je minder contacten hebt dan je wilt
  Zonder voldoende contacten voel jij je eenzaam. Je hebt minder contacten dan je wenst. Of je ervaart het gevoel dat je minder contacten hebt dan goed voor je is.
• Je hebt negatieve gevoelens
  Gevoelens van leegte, verdriet, angst en zinloosheid leiden tot een ervaring van eenzaamheid. De negatieve gevoelens leiden tot een negatieve spiraal.

Of je eenzaamheid ervaart hangt dus grotendeels af van het gevoel dat je daar zelf bij hebt. Denk je er veel over na, of pieker je erover, dan wordt het eenzame gevoel sterker. Blijf je bedenken dat je eenzaam voelen een gevoel is dat zich kan uiten in verschillende vormen; emotionele, sociale en existentiële eenzaamheid.

Het verschil met alleen zijn

Alleen zijn is niet hetzelfde als je eenzaam voelen.

• Alleen zijn is een objectieve weergave van de werkelijkheid, waarin je zonder anderen bent.
• Eenzaamheid is een subjectieve weergave van de werkelijkheid, omdat je isolatie ervaart.

Als je alleen bent kun je nog steeds geluk ervaren, iets dat meestal niet het geval is bij eenzaamheid. Ook komt eenzaamheid soms met verwarring, slapeloosheid en somberheid, iets waar je tijdens alleen zijn geen last van hoeft te hebben.

Wat zijn kenmerken van eenzaamheid?

Er bestaan verschillende signalen waaraan je eenzaamheid kan herkennen. Je kan eenzaamheid herkennen aan zowel lichamelijke en psychische als bijvoorbeeld sociale en gedragsmatige signalen.

• Lichamelijke signalen

  • Slechte persoonlijke verzorging
  • Verminderde eetlust
  • Last van vermoeidheid
  • Hoofdpijn
  • Gespannen spieren

• Psychische signalen

  • Negatief zelfbeeld
  • Gevoelens van verlatenheid
  • Een gebrek aan zingeving en toekomstperspectief
  • Teleurstelling
  • Wantrouwen
  • Meer somberheid en/of boosheid

• Gedragsmatige signalen

  • Gebrek aan sociale vaardigheden
  • Afhankelijk en/of vermijdend gedrag
  • Afstandelijk en op jezelf gericht zijn
  • Een verslaving of overmatig gebruik van middelen

• Sociale signalen

  • Weinig sociale contacten
  • Weinig steun vanuit de omgeving

Waar komt het eenzame gevoel vandaan?

Het gevoel van eenzaamheid ontstaat vaak door relationele problemen, persoonlijk omstandigheden of persoonlijke situaties. De invloed van dit gevoel kan groot zijn op je mentale gezondheid. Zeker als het lang aanhoudt. Je hebt ook het gevoel dat je minder meedoet in de samenleving. Het risico is groot dat je sociaal nog minder actief wordt, waardoor je in een neerwaartse spiraal raakt en er niet uitkomt. 

Uiteindelijk kan eenzaamheid leiden dit tot mentale en fysieke gezondheidsklachten en heeft het invloed op je ervaring van geluk. We hebben als sociale wezens namelijk juist verbinding nodig met anderen. 

Hoe weet je of iemand anders eenzaam is?

Eenzaamheid is een gevoel en het is daarom moeilijk om van buitenaf te zien of iemand eenzaam is. Iemand met veel vrienden kan zich toch eenzaam voelen. Het is belangrijk om met vrienden of naasten in gesprek te gaan.