Overspannen zijn als ouder

Overspannen zijn als ouder

Ouderschap kan een oorzaak zijn van overspannenheid. Veel vaders en moeders hebben het gevoel overspannen te raken door de kinderen. Maar feitelijk gezien heeft het meer te maken met de grote veranderingen in je leven, dan met de kinderen zelf.  

Zwanger en overspannen

Als je een kindje krijgt, staat je leven op zijn kop. Waar je eerst alleen nog maar voor jezelf hoefde te zorgen, heb je nu ook de verantwoordelijkheid over het leven van je eigen kind(eren). Sommigen omschrijven het ouderschap ook wel als een 24-uurs baan. Deze rolverandering heeft nogal wat gevolgen voor jou als persoon:

• Je hebt minder tijd voor jezelf;
• Je maakt je zorgen om de toekomst of de gezondheid van je kind;
• Vermoeidheid speelt ook vaak een rol, omdat je als ouder een grote kans hebt op een verstoorde nachtrust;
• En je moet continu een balans zien te vinden tussen werk en privé. Dat is soms best een lastige combinatie.

Niet alleen het ouderschap zelf, maar ook de tijd ervoor is soms behoorlijk stressvol. Tijdens de zwangerschap maak je je als aanstaande moeder druk om allerlei dingen. Denk maar aan de gezondheid van je kind; de bevalling, of het nooit meer echt alleen zijn als het kindje er straks is.

Hoe langer de stress aanhoudt, hoe meer kans je hebt om overspannen te raken.

Ook andere factoren kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van langdurige stressklachten:

• Een scheef ideaalbeeld over het ouderschap bijvoorbeeld, meegekregen door televisie of sociale media. Het is goed om je te realiseren, dat de beelden die je hier ziet, momentopnames zijn. Niemand is perfect en dat hoef jij ook niet te zijn;
• Daarnaast brengt het hebben van een kind met autisme of ADHD extra zorgen met zich mee. Je maakt je misschien druk over de toekomst. Of je kind vraagt extra veel zorg en aandacht van je;
• Ook alleenstaand ouderschap kan het gevoel van verantwoordelijkheid nog verder versterken. Je hebt het gevoel dat je alles in je eentje moet doen, waardoor je het moederschap of vaderschap als extra zwaar beschouwd.

Als ouderschap voelt als een plicht en je er weinig voldoening uithaalt, kun je als vader of moeder overspannen raken, of zelfs een burn-out krijgen. We noemen dit ook wel een parentele burn-out.

Wat merk je als je overspannen bent?

Wanneer je als ouder overspannen bent, krijg je te maken met verschillende burn-out symptomen. Algemene klachten die voorkomen bij iemand die overspannen is, zijn bijvoorbeeld:

• Vermoeidheid;
• Hartkloppingen;
• Buikpijn;
• Hoofdpijn.

Meer specifiek voor overspannenheid bij jonge moeders of vaders zijn symptomen als:

• Het gevoel van falen als ouder;
• Geen of weinig voldoening halen uit het ouderschap;
• Onverschillig of geïrriteerd reageren richting je kind.

Tips tegen overspannenheid door ouderschap

• Zorg dat je tijd neemt voor jezelf. Voel je niet bezwaard en schakel hulp in van anderen, die even op de kinderen passen. Voor jezelf zorgen is belangrijk, om er daarna ook weer vol goede moed voor je kinderen te kunnen zijn. Je zult merken dat een dagje weg, of een avondje uit zonder de kinderen, je goed doet;
• Praat met andere ouders over het ouderschap. Bespreek de issues waar je tegenaan loopt. Veel mensen ervaren dezelfde stressmomenten als het om kinderen gaat. Hierover praten helpt en levert je herkenning op;
• Probeer genoeg rust te pakken. Uitgerust kun je alles beter aan;
• Doe minstens één keer per dag iets wat je leuk vindt. Daar krijg je positieve energie van;
• Vertel het je kinderen als je moe en gestrest bent en daardoor prikkelbaar bent. Wanneer je de kinderen leert wat stress is, leren zij op deze manier ook over hun eigen stressgevoelens. Lees hier meer tips hoe je hierover praat met je kinderen;

Hoe leg je een kind uit dat je overspannen bent?

Je mag gerust met je kinderen delen dat je je gestrest of overspannen voelt. Zie het als een leermoment voor de kinderen. Ze leren zo over stress, energie en grenzen aangeven. Zelfs jonge kinderen begrijpen dat papa of mama erg moe is door te hard werken, zolang je het maar met de juiste benadering brengt. Zeg bijvoorbeeld:

• Mama is erg moe door te hard werken. Mama wordt minder moe als ze goed slaapt en bijkomt. 
• Papa is heel erg moe van hard werken. Soms reageert papa verdrietig of boos. Dit komt niet door jou, maar dit komt omdat hij moe is. Rust en af en toe huilen helpt hem om daarna een beetje beter te voelen. 

Verder is het goed om samen duidelijke afspraken te maken met je kind, als het gaat om aandacht. Hierdoor voelen kinderen zich niet constant gepasseerd, als papa of mama weer geen aandacht heeft. Geef bijvoorbeeld aan dat je even een half uurtje voor jezelf nodig hebt, om vervolgens weer beschikbaar te zijn om een spelletje te spelen met je kind.

Zorg er bovendien ook voor dat het kind niet het gevoel heeft, dat hij of zij voor jou moet zorgen. Het kind mag kind blijven.

Hoe ga je om met een overspannen ouder?

Als kind van een overspannen ouder is het vooral belangrijk dat je het probleem, de stress, de geïrriteerdheid of de vermoeidheid van je vader of moeder niet op jezelf betrekt. Jij bent niet de oorzaak en je kunt (en hoeft) het probleem ook niet op te lossen. Maak je dus niet te veel zorgen, maar blijf vooral leuke dingen doen. Doe bijvoorbeeld samen met je vader of moeder leuke, ontspannende dingen.

Lees hier meer over het omgaan met overspannenheid van een partner of naaste.