Home > Klachten > Slaapproblemen & Slaapstoornissen

Slaapproblemen & Slaapstoornissen

085-1308900

Iedereen heeft wel eens een slapeloze nacht. Urenlang staar je naar het plafond en val je maar niet slaap. Af en toe een nachtje wakker liggen is helemaal niet zo erg, maar als slaapklachten aanblijven dan kan er sprake zijn van een slaapstoornis. Wanneer spreek je over een slaapprobleem? En welke slaapstoornissen onderscheiden we?

Wanneer heb je een slaapprobleem?

Je hebt niet meteen een slaapprobleem als je toevallig twee nachten slecht geslapen hebt. Je spreekt pas van een slaapprobleem wanneer je structureel last hebt van slapeloosheid en dit ook je dagelijkse leven negatief beïnvloedt [1].

Niet iedereen heeft last van dezelfde slaapklachten. Wellicht lig jij wel uren naar het plafond te staren en val je niet in slaap. Een ander persoon valt overdag plotseling op willekeurige tijden in slaap. Beiden verstoren de slaapkwaliteit op een andere manier.

Als klachten aanblijven en terugkomen, is er mogelijk sprake van een slaapstoornis.

 

Feiten over Nederland en slaapproblemen

  • In 2017 had ongeveer 1 op de 5 Nederlanders van 25 jaar en ouder last van slaapproblemen. [2]
  • In 2018 ging het om 25% van de Nederlandse bevolking [2].
  • Slapeloosheid door problemen met slapen komt ongeveer 1,5 keer meer voor bij vrouwen dan bij mannen [3].

 

Hoe ontstaan slaapproblemen?

Een slaapstoornis is meestal de aanstichter van je slaapprobleem, zeker wanneer je klachten blijven. Maar problemen met slaap kan ook ontstaan door psychologische klachten, of pijn.

  • Slaapproblemen door psychische klachten zijn bijvoorbeeld depressie, stress, piekeren, of een angststoornis.
  • Slaapproblemen door lichamelijke klachten zijn bijvoorbeeld pijn of jeuk.

 

Slaapstoornissen: soorten & symptomen

Bij aanhoudende slaapklachten noemen we slaapproblemen een slaapstoornis. Er bestaan verschillende soorten slaapstoornissen met bijbehorende kenmerken. Je slaapt bijvoorbeeld te veel, of te weinig. Een slaapstoornis kan ook tot uiting komen terwijl je slaapt. Je wordt bijvoorbeeld plotseling zwetend en angstig wakker.

Slaapstoornissen zijn onder te verdelen in 2 algemene categorieën.

  1. De hoeveelheid slaap die je krijgt. Dit zijn slaap stoornissen die tot uiting komen in de verandering van slaapbehoefte, slaapduur en slaapritme.
  2. Jouw slaapwkaliteit. Dit zijn slaapstoornissen die tot uiting komen als je slaapt en jouw slaapfases of slaapfuncties verstoren.

 

Slaapstoornissen die de hoeveelheid slaap beïnvloeden

In deze categorie vallen slaapstoornissen die jouw slaapbehoefte, slaapduur of slaapritme beïnvloeden. De meest voorkomende vijf soorten;

 

  • Insomnie. Insomnie, ook wel insomnia genoemd, is de medische naamgeving voor slapeloosheid. Slapeloosheid is als je niet in slaap valt, niet goed kunt doorslapen of simpelweg niet kunt slapen
  • Hypersomnie. Bij hypersomnie, ook wel hypersomnia genoemd, slaap je overmatig. ’s Nachts slaap je veel, maar ook overdag ben je slaperig en heb je veel moeite met wakker blijven.
  • Circadiane ritme slaapstoornis. Bij deze stoornis is het circadiaanse slaapritme verstoord is. Het circadiaans ritme kan je beschouwen als jouw interne, biologische klok. De biologische klok vertelt je wat jou slaperig maakt of waar je juist wakker en alert van wordt. Bij een verstoord circadiaanse ritme is jouw slaapritme verschoven of verstoord. Denk bijvoorbeeld aan een jetlag na een reis. Bij een circadiane ritme slaapstoornis is jouw slaapritme verstoord of verschoven, alleen zonder dat daar een andere tijdszone aan te pas komt!
  • Vertraagde Slaapfasesyndroom (DSPS). Bij DSPS is het slaap-waakritme verschoven naar minimaal twee uur later dan normaal het geval is.
  • Narcolepsie. Bij narcolepsie val je plotseling in slaap of je spieren verslappen. Dit wordt vaak veroorzaakt door onverwachte emoties, bijvoorbeeld als je schrikt. Narcolepsie is gelukkig zeldzaam en met medicatie en de juiste leefstijl goed onder controle te houden.

 

Slaapstoornissen die de kwaliteit van je slaap beïnvloeden

In deze categorie onderscheiden we drie soorten slaapstoornissen; slaap gerelateerde ademhalingsstoornissen, slaap gerelateerde bewegingsstoornissen en parasomnieën.

 

1. Ademhalingsstoornissen

Hieronder vallen slaapstoornissen met een verstoorde ademhaling tijdens de slaap. Ademen is vanzelfsprekend essentieel en tevens een automatisch proces wat jij niet onder controle hebt tijdens je slaap. De meestvoorkomende stoornis in deze categorie is slaap apneu.

  • Bij slaapapneu kan tijdens je slaap plotseling je ademhaling stoppen voor 10 seconden of langer. Dit gebeurt omdat je hersenen tijdelijk geen zuurstof ontvangen. Je hersenen sturen een signaal aan je lichaam om wakker te worden.
  • Ook kun je overdag zomaar in slaap vallen.
  • Vaak snurk je hard.
  • Je komt niet in een diepe slaap terecht. Dit maakt je overdag vaak weer moe en zorgt dat je niet goed bent uitgerust.

 

2. Slaap gerelateerde bewegingsstoornissen

In deze categorie valleen stoornissen waarbij je ongecontroleerde bewegingen laat zien of lichamelijke ongemakken ervaart tijdens je slaap. In veel gevallen zijn de bewegingen niet heftig genoeg om er wakker van te worden. Meest gangbare stoornissen zijn:

  • Onrustige benen (RLS). Ook wel Restless Leg Syndrome (RLS) genoemd. Je hebt continu het gevoel dat je je benen (of andere lichaamsdelen) moet bewegen waardoor het heel lastig is om in- en door te slapen.  
  • Periodic Limb Movement Disorder (PLMD): Bij periodic limb movement disorder maken je benen heftige, schokkende bewegingen terwijl je slaapt. 
  • Tandenknarsen.

 

3. Parasomnieen

Parasomnie is de verzamelnaam van klachten en verschijnselen van ongewenst gedrag tijdens je slaap. Denk aan:

  • Slaapwandelen. Je lichaam maakt automatische bewegingen terwijl je hersenen nog slapen.
  • Nachtmerries. Verstorende dromen die schokkende en soms zelfs vreselijke beelden, emoties en gevoelens teweegbrengen, zowel tijdens de slaap als na het wakker worden. 
  • Slaapdronken. Je bent bewust maar omdat je lichaam en hersenen nog half slapen heb je geen controle over je gedachtes of bewegingen. Dit leidt ertoe dat je vreemde dingen kan doen en je ‘lomp’ of ‘dronken’ overkomt, soms zelfs agressief, bij het wakker worden.
  • Slaapparalyses. Het lichaam slaapt nog, maar de hersenen zijn al wakker. Dit maakt dat je je niet kan bewegen.
  • Hypoagnone hallicunaties. Er ontstaan hallucinaties omdat de controle verdwijnt in het verwerken van prikkels. Je lichamelijke en mentale functies sluiten af en er kunnen hallucinaties ontstaan.
  • Pavor nocturnus. Ook wel ‘Nacht terreur’ of ‘nachtangst genoemd. Je schrikt ‘s nachts wakker in een angstaanval zonder specifieke aanleiding.
  • Eetaanvallen. We onderscheiden 2 soorten. In beide gevallen word je tijdens je slaap meerdere malen wakker met onstilbare honger. Alleen na iets te hebben gegeten, val je meestal weer in slaap.
    • Het ‘Night Eating Syndrom’ of nachtelijke eetbuienstoornis (NES)
    • ‘Sleep Related Eating Disorders’ of slaapgerelateerde eetstoornissen (SRED)

Je hoeft niet per se één soort slaapstoornis te hebben. Je slaapklachten kunnen ontstaan door een of meerdere onderliggende factoren.

Twijfel je of jouw klachten komen door ‘gewone’ slaapproblemen of dat er toch sprake is van een of meerdere slaapstoornissen?

 

Meer informatie

Kom meer te weten over slapeloosheid en wat een slecht slaapritme met je doet. Herken je een van slaapstoornissen en blijf je een slechte nachtrust hebben? De adviezen om je slaapkwaliteit te verbeteren bieden mogelijk een uitkomst.

publish-icon Gepubliceerd - 11 okt 2021

Bronnen

[1] Van Dongen, H., Rogers, N. L., & Dinges, D. F. (2003). Sleep debt: Theoretical and empirical issues. Sleep and Biological Rhythms, 1(1), 5-13.
[2] https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/34/arbeidsongeschikten-melden-vaakst-slaapproblemen
[3] Suh, S., Cho, N., & Zhang, J. (2018). Sex differences in insomnia: from epidemiology and etiology to intervention. Current psychiatry reports, 20(9), 1-12.

Carlos heeft ruime ervaring met klachten als: depressie, PTSS en slaapproblemen. Binnen het behandelproces focust Carlos zich op het bewuster worden van jouw valkuilen en leer je het meeste te halen uit je krachten en vaardigheden. Voor slaapproblemen gebruikt hij onder andere CGT-technieken.
carlos hoogenboom ipractice psycholoog
GZ-Psycholoog Carlos Hoogenboom

iPractice biedt iedereen:

  • arrow-icon Vergoede zorg met beoordeling 9+
  • arrow-icon Direct hulp zonder lange wachttijden
  • arrow-icon Vrijblijvend gratis behandeladvies
085-1308900

Psychologen gespecialiseerd in slaapproblemen & slaapstoornissen

ipractice-psychologist-vivien_wilhelm

Vivien Wilhelm

jacqueline-tolhoek-psychologist-ipractice

Jacqueline Tolhoek

carlos hoogenboom ipractice psycholoog

Carlos Hoogenboom

Janneke van der Steen-Patberg

Liever hulp van een professional?

Neem vandaag nog vrijblijvend contact op met een van onze psychologen. Je kunt praten over gevoelens en symptomen. Daarnaast krijg je informatie over een geschikte behandeling die bij jou past.

Maak een afspraak