In het kort
- Letterlijk betekent stress niet meer dan ‘spanning’ of ‘druk’.
- Er bestaat gezonde (acute, kortdurende) stress en ongezonde (langdurige, chronische) stress.
- Je kunt stress symptomen ervaren in je lichaam, psyche, gedrag en gedachten.
- Veel voorkomende symptomen zijn versnelde hartslag, verhoogde ademhaling, snel geïrriteerd zijn, bazigheid, overmatig eten en drinken, roken, drugsgebruik en geheugen problemen.
- Neem (chronische) stress serieus. Neem contact op met de huisarts of psycholoog.
Wat is stress?
Heel letterlijk betekent stress niet meer dan ‘spanning’ of ‘druk’. Stress is in wezen een overlevingsmechanisme dat ons helpt om te reageren op bedreigende of uitdagende situaties. Stress heeft dus een belangrijke functie.
Je lichaam maakt stresshormonen aan zoals cortisol en adrenaline. Het maakt ons lichaam klaar om snel te handelen en om met een bedreiging om te kunnen gaan. Stress zorgt ervoor dat je schrikt en dus niet direct oversteekt, maar wacht tot die auto voorbij is en de kust veilig is. Dit noem je ook wel ‘acute stress’ of ‘kortdurende stress’
Soorten stress
Gezonde (acute) stress
Kortdurende (acute) stress is dus normale en gezonde reactie van het lichaam op een uitdagende situatie, zoals een examen, een sollicitatiegesprek of een sportwedstrijd. Het kan helpen om de aandacht te richten, de prestaties te verbeteren en ons voor te bereiden op actie.
Ongezonde (langdurige of chronische) stress
Langdurige of chronische stress kan gevolgen heb voor je gezondheid en is ongezond. In je lichaam zijn hoge concentraties van stresshormonen aanwezig voor een te lange periode. Dit heeft een negatief effect op je gemoedstoestand én je lichamelijke gezondheid. Deze ongezonde stress kan ontstaan door emotionele situaties die langdurig stress geven. Denk aan een scheiding, het verliezen van een dierbare of het kwijtraken van je baan.
Zodra je lichaam niet de tijd en ruimte krijgt om tot rust te komen en te herstellen van de stress, kan zo’n situatie chronisch worden en kun je er ziek van worden.
Stress is een natuurlijk verschijnsel dat iedereen van tijd tot tijd ervaart. Het wordt pas een probleem wanneer het te lang aanhoudt en leidt tot een disbalans tussen je draagkracht en draaglast.
Wat zijn de symptomen van stress?
Er bestaan veel soorten stressreacties. Je hoeft niet persé álle symptomen van stress te ervaren. Het verschilt per persoon, maar ook per situatie. Ook merk je dat symptomen zich anders uiten bij kortdurende stress, dan bij langdurige stress.
Je kunt 4 verschillende soorten stress symptomen ervaren:
- Lichamelijk
- Psychisch
- Gedrag
- Gedachten
Lichamelijke klachten
- Versnelde hartslag en verhoogde ademhaling
- Vermoeidheid en een gebrek aan energie
- Heel veel of juist weinig tot geen eetlust
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Rug- en nekklachten
- Hoge(re) bloeddruk
- Slaapproblemen
Indien het niet meteen duidelijk is hoe je huidige lichamelijke klachten ontstaan, kan stress de oorzaak zijn, met name wanneer meerdere symptomen tegelijkertijd optreden. Ontdek meer over de gevolgen van stress en de bijbehorende lichamelijke klachten.
Psychische stress klachten stress
- Sneller geïrriteerd of gefrustreerd
- Sneller emotioneel, veel huilen
- Machteloos en ongelukkig gevoel
- Sombere kijk op alles
- De neiging om je terug te trekken
Stress verschijnselen in je gedrag
- Bazigheid, snauwen en extreem kritisch op anderen reageren
- Overmatig eten, drinken, roken en gebruik van verdovende middelen
- Vermijdingsgedrag, het ontwijken van onderwerpen, mensen, situaties
- Agressie
- Extreem actief zijn, doorslaan in sporten bijvoorbeeld
- Teveel tegelijkertijd willen doen
Mentale stress symptomen
- Geheugenproblemen, dingen vergeten
- Creatieve blokkade of het ontbreken van oplossend vermogen
- Piekeren en obsessieve gedachten ervaren
Meer informatie
Herken je de stressklachten? Probeer volgende adviezen om stress te verminderen. Het kan je ook verder helpen om de oorzaken van stress te achterhalen. Blijf niet te lang met je klachten zitten. Bij langdurige stress leidt dit tot lichamelijke en psychische klachten.
-
Heb je andere vragen over stressklachten? Of twijfel je over wanneer je naar de psycholoog gaat? Ga vrijblijvend in gesprek met een psycholoog via 085 130 8900.
-
Er bestaan verschillende behandelmethoden voor stress die jou leren om te gaan met stressvolle situaties en geven je handvatten om stress de baas te worden.
Veelgestelde vragen
Kortdurende stress is absoluut niet slecht. Het helpt je te overleven, actief te zijn gedurende de dag en dingen voor elkaar te krijgen. Stress kan ongezond worden als het te lang aanhoudt en je te weinig rustmomenten tussendoor hebt. Dan kan het je uitputten.
Stress is geen ziekte. Het is een normaal verschijnsel en helpt ons te overleven. Langdurige stress kan het je uiteindelijk ziek maken, wat tot uiting kan komen in een grote verscheidenheid aan ziektebeelden, psychologisch maar ook lichamelijk.
Tijdens een stressvolle situatie kun je minder eetlust hebben dan anders. De maag en dunne darm reageren op stress door minder te spannen en ontspannen. De dikke darm gaat juist vernauwen en meer spannen en ontspannen, vermoedelijk om gifstoffen kwijt te raken. Hierdoor kan het zijn dat je diarree krijgt.
Stress is geen emotie maar een psycho fysiologische reactie. Bij emoties kun je denken aan boosheid, verdriet, blijdschap.