Traumaverwerking en behandeling

Hoe verwerk je een trauma?

Iedereen verwerkt een trauma op zijn of haar eigen manier. Het ene trauma is het andere niet. En de een verwerkt een schokkende gebeurtenis gemakkelijker dan de ander. 

Het kan ook zijn dat je jezelf bewust of onbewust afsluit voor de verwerking van het trauma. Dan stop je het weg en vermijd je nadenken over je gevoelens en gedachten die met het trauma te maken hebben. Soms lijkt het zelfs zover weg, dat je het niet eens meer goed kunt herinneren. Maar de herinneringen zijn wel degelijk nog in je geheugen aanwezig. Je blokkeert ze alleen.

Wat zijn de verschillende fasen van traumaverwerking?

Er zijn drie fases te herkennen in de traumaverwerking:

1. Stabiliseren
   Op de eerste plaats is stabilisatie van de situatie nodig. Je leert beter omgaan met je huidige gevoelens die het trauma veroorzaakt.
2. Verwerken
   In deze fase verwerk je, met behulp van therapie, wat er is gebeurd.
3. Integreren
   De gebeurtenis een plek geven in je dagelijks leven. 

Hoe lang je in welke fase zit hangt af van de ernst van het trauma en je persoonlijke situatie. 

Welke factoren hebben invloed op de ontwikkeling van een trauma?

Een trauma kan uitmonden in PTSS. Maar niet iedereen die iets traumatisch heeft meegemaakt krijgt ook PTSS. Voor sommige mensen geldt dat ze het trauma goed kunnen verwerken. 

Of je een trauma goed kunt verwerken is afhankelijk van verschillende factoren:

1. Het soort gebeurtenis
   Was er sprake van seksueel misbruik in de jeugd, of heb je een auto-ongeluk gehad? Verschillende typen trauma’s hebben mogelijk ook verschillende klachten tot gevolg. 
2. De duur van de gebeurtenis
   Hoe lang hebben de schokkende gebeurtenissen plaatsgevonden? Was het een eenmalig incident of ben je bijvoorbeeld jarenlang verwaarloosd of misbruikt.
3. De draagkracht van jou als persoon
   Ieder persoon heeft zijn eigen draagkracht. Wat kun je verwerken en wat niet? Draagkracht is deels erfelijk bepaald, maar heeft ook te maken met je opvoeding. Wanneer je een fijne, stabiele omgeving had als kind, is de kans groter dat je meer draagkracht hebt.
4. Sociale steun
   Kun je praten over wat er gebeurd is? Durf je iemand in vertrouwen te nemen? Kun je ergens je hart luchten en voel je je serieus genomen? Dat heeft een positieve invloed op de verwerking van een trauma.
5. Biologische factoren
   Vrouwen hebben vaker PTSS dan mannen. Erfelijkheid lijkt ook een rol te spelen als het gaat om de gevoeligheid voor posttraumatische stress. 

Wat kun je zelf doen voor je traumaverwerking?

• Praat over je gevoelens
  Neem iemand in vertrouwen en praat. Dat lucht op.
• Eet gezond
  Ga gezonder eten, al is het maar een beetje. Iedere stap is er één. Gezond eten en goed zorgen voor je lichaam is goed voor je draagkracht.
• Zorg voor ontspanning
  Doe iets waar jij van kunt ontspannen. Lees een boek of neem een bad. Ga tekenen of schrijf over je gevoelens. Als jij er maar ontspannen van wordt. Neem hier de tijd voor, het is ontzettend belangrijk.
• Beweeg voldoende
  Ga bijvoorbeeld wandelen of fietsen. Bewegen helpt je om je gedachten even leeg te maken en het gaat stress tegen.
• Zorg voor structuur in je dag
  Eet op vaste momenten. Ga op tijd naar bed en sta iedere dag om dezelfde tijd weer op.
• Schakel hulp in
  Neem contact op met een psycholoog als er niemand is in je omgeving met wie je kunt praten, of met wie je durft te delen wat er is gebeurd.

Hoe ziet de behandeling van een trauma eruit?

De behandeling van een trauma wordt afgestemd op jou en jouw traumaklachten. Geen persoon is hetzelfde en ieder trauma is weer anders en vraagt om een eigen aanpak.

Hoe wordt de behandeling opgebouwd?

Voor de behandeling van een trauma is het belangrijk dat de psycholoog een goed beeld heeft van wat er speelt. Wat gaat er in jouw hoofd om en wat zijn jouw klachten? In een gesprek vertel je de psycholoog jouw verhaal. Ook je medische situatie en de familiaire voorgeschiedenis wordt besproken. Mogelijk wordt er ook een psychiatrisch onderzoek gedaan. Uit al deze gegevens kan de psycholoog een diagnose vaststellen en beoordelen wat de juiste behandelstrategie is.

Soorten traumabehandelingen

Er zijn verschillende therapieën voor de verwerking van een trauma. Veelgebruikte behandeling-technieken voor trauma’s zijn

EMDR

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een therapie waarbij de psycholoog de emotionele lading bij een herinnering vervaagt. De psycholoog vraagt je sterk aan een nare herinnering te denken, waardoor deze vanuit het langetermijngeheugen in het werkgeheugen terechtkomt. Vervolgens beweegt de therapeut zijn vingers voor je gezicht heen en weer. Deze bewegingen volg je met je ogen, terwijl je aan de herinnering denkt. Je beeld vervaagt doordat het werkgeheugen nu bijzonder veel te verwerken krijgt. De emotionele lading die op de herinnering rust, wordt hierdoor minder.

Exposure therapie

Bij exposure therapie bij trauma’s plaats je jouw gedachten en herinneringen in het perspectief van je hele leven. Samen met de psycholoog bespreek je jouw gedachten en herinneringen over het trauma. Je bespreekt ook alle andere belangrijke gebeurtenissen uit je leven, of ze nou positief of negatief zijn. Bij iedere herinnering ga je na wat jouw gevoel of emotie daarbij is. Zo krijg je een goed beeld van welke gebeurtenissen of herinneringen invloed hebben op jouw gevoelens. Dit kan helpen bij de verwerking van het trauma.

Imaginaire Rescripting

Imaginaire Rescripting is het herschrijven van je herinnering aan de traumatische gebeurtenis, samen met de psycholoog. Je beeldt jezelf een andere afloop van de gebeurtenis in, waardoor de herinnering aan de gebeurtenis verandert.

PTSS behandeling

Wanneer een de klachten van een trauma langdurig aanhouden, spreken we van PTSS. De behandeling van PTSS is afhankelijk van de oorzaak van de klachten. Hoe is de posttraumatische stressstoornis ontstaan? Is er bijvoorbeeld sprake van een enkelvoudig trauma: een eenmalige gebeurtenis? Of is er behandeling nodig van een meervoudig of een complex trauma en hebben de traumatische ervaringen zich jarenlang opgestapeld? Dat heeft een andere aanpak nodig. De psycholoog heeft de kennis en kundigheid in huis om een behandeling op maat te maken, specifiek voor jouw klachten.

⮕ Lees meer informatie over de behandeling van PTSS