Zingeving

Wat is zingeving?

Zingeving is de manier waarop je zin geeft aan je bestaan. Je voelt letterlijk een ‘reden’ om te leven. Het is een zoektocht naar wie je bent en wat je wilt. 

Het zoeken naar betekenis komt voort uit de behoefte te ervaren dat je leven waardevol is – zin heeft. Als je weet wat voor jou betekenisvol is en je je leven inricht op een manier die bij je past, kan dit je gevoelens van geluk, zelfvervulling of welbevinden brengen.  

Vragen over zingeving en de betekenis van het leven komen voor op alle vlakken in je dagelijkse bestaan. Denk aan het zoeken naar zingeving en betekenis op werk, in relaties met vrienden of met jouw partner. Haal je voldoening uit je baan? Wat betekent de vriendschap met die ene hechte of juiste niet hechte vriend of vriendin? Gevoelens van betekenis kunnen ook ontstaan door het helpen van andere mensen, fijn contact met familieleden of een hechte relatie met jouw liefdespartner.

Vormen van zingeving

Er bestaan grofweg twee vormen: impliciete en expliciete zingeving.

1. Existentiële (expliciete) zingeving

Existentiële zingeving is de vraag naar de zin van het leven. Waarom besta ik? Wat heeft mijn leven voor waarde? Wie ben ik? Het zijn grote vragen waar je over het algemeen niet dagelijks mee bezig bent. Wanneer je jezelf dit soort vragen stelt, nodigt het uit tot filosoferen, want het antwoord is niet eenduidig. Het antwoord zal ook door je leven heen veranderen.

2. Alledaagse (impliciete) zingeving

Alledaagse zingeving zijn activiteiten die waarde geven aan een moment of situatie. Je staat stil bij de betekenis van wat je doet of wat gebeurt. Denk aan: je verjaardag vieren, uit eten gaan met je partner als je tien jaar samen bent, maar ook een uitvaart van een dierbare bijwonen, of een geboorteboom planten voor je kindje.

Waarom is zingeving belangrijk?

Zingeving kan indirect bijdragen aan meer levensplezier en je mentale gezondheid verbeteren. Zingeving blijkt namelijk een sterke relatie te hebben met je levenstevredenheid, geluk en een positieve kijk op het dagelijkse leven [1]. 

Het regelmatig stilstaan bij wat jou zin in het leven geeft, wat voor jou betekenisvol is en wat jou gelukkig maakt; het kan allemaal bijdragen aan een beter gevoel.

Wanneer je voor jouw gevoel zinvolle dingen doet, voel je je prettig. Je ervaart voldoening. Je voelt je vrij en verbonden met de wereld om je heen. Die ervaring draagt bij aan een gezond en gelukkig leven. Het nut van het leven inzien, zorgt ervoor dat je in beweging komt en dingen onderneemt.

Wat doet gebrek aan zingeving met me?

Een keer iets doen wat je niet leuk vindt, is geen ontkomen aan. Doe je structureel dingen die voor jou geen zin hebben, die je geen energie geven of waar je je simpelweg niet prettig bij voelt, dan heeft dit invloed op jouw gevoel. Je kan je minder energiek voelen, snel vervelen of het gevoel ervaren dat je doelloos de dag doorbrengt. Je kan je ook mogelijk eenzaam voelen – dit heet existentiële eenzaamheid. Je voelt je verloren, je mist het gevoel van bestemming en weet niet goed waarom jouw leven ertoe doet.

Blijven de gevoelens lang aanhouden of worden ze sterker? Het ervaren van minder (existentiële) zingeving heeft direct verbanden met psychische klachten als depressie, gevoelens van hopeloosheid, angst en stress [2]. Meditatie, levensvragen en het maken van bewuste keuzes kunnen helpen om het leven zinvoller te maken en meer zingeving te vinden.

Hoe vind ik zingeving?

1. Zingeving vinden via levensvragen

Levensvragen, ook wel zingevingsvragen genoemd, kunnen je helpen om weer een zinvoller levensgevoel te krijgen. Levensvragen zijn vragen die gaan over ons bestaan. Over de zin van jouw leven. 

Voorbeelden van levensvragen:

• Wie ben ik?
• Wat wil ik in het leven?
• Wat vind ik belangrijk?
• Vind ik mijn werk nog wel leuk?
• Ben ik nog gelukkig in mijn relatie?
• Waar kom ik ‘s ochtends mijn bed voor uit? 
• Wat wil ik in mijn leven bereiken?
• Wie zijn mijn échte vrienden?
• Ik ben niet blij, maar wat wil ik dan wel?
• Met wie voel ik mij verbonden?
• Voel ik dat ik geleefd word?

Op bewust niveau sta je wellicht niet dagelijks stil bij deze vragen. Soms kun je er ‘gewoon’ of vanuit interesse over nadenken. Het is ook heel passend bij de levensfase van twintigers en dertigers. Ook kunnen vragen over het bestaan soms gepaard gaan met gevoelens van somberheid, eenzaamheid, demotivatie, leegte of het gevoel dat je op de automatische piloot leeft. 

Er zijn geen hapklare antwoorden op de levensvragen. Wel helpt het om bewust bij de vragen stil te staan. Ze dragen bij aan jouw persoonlijke ontwikkeling en geven meer inzicht in wat voor jou belangrijk is. De antwoorden geven aan waar jouw leven om draait. Weten waar je naartoe wilt geeft kracht. De kracht om door te gaan en jouw behoeftes te vervullen. 

2. Zingeving vinden door bewuste keuzes

Het doen van activiteiten of het spenderen van tijd met anderen zijn goede momenten om te onderzoeken wat betekenis voor je heeft. Onderzoek bewust je gevoelens voor, tijdens of na een activiteit en stel je hierbij de volgende vragen af. Deze vragen helpen je bewuster te worden van wat je wel of niet wil doen. 

Vragen die helpen bij het maken van een bewuste keuze:

• Hoe voel ik me na deze activiteit?
• Voel ik me enthousiast?
• Voel ik me licht, of juist zwaar?
• Voelt het knellend? Voel ik me opgelaten?
• Word ik gelukkig van het vooruitzicht?
• Word ik onrustig van het vooruitzicht?

3. Meer zingeving door meditatie

Meditatie kan ook bijdragen aan gevoelens van meer zingeving. Onderzoek wijst uit dat mediteren samenhangt met verhoogde mate van zinvolheid en gevoelens van levenstevredenheid en geluk [2]. Mediteren leert je om je gedachten van een afstand te observeren. Als dit lukt, kan dit leiden tot een meer ontspannen gevoel.