Meer klachten
Psychologen bij iPractice werken oplossingsgericht. Dat betekent dat de therapie zich focust op waar de cliënt naartoe wil in plaats van op het probleem. De klachten van de cliënt worden in de intake natuurlijk wel besproken, maar de nadruk ligt daar in de behandeling niet op. De therapie is vooral gericht op de toekomst en de wensen van de cliënt, bijvoorbeeld meer rust hebben of meer kunnen genieten. Het mooie van oplossingsgerichte therapie is dat cliënten getraind worden om te denken in oplossingen, wat de autonomie na de behandeling versterkt. Er zijn verschillende gesprekstechnieken die je als psycholoog kunt gebruiken voor oplossingsgerichte therapie, waaronder het stellen van de wondervraag. Deze vraag stimuleert de oplossingsgerichte mindset van de cliënt. Lees verder om meer te leren over de wondervraag en hoe je deze kunt inzetten.
In dit artikel:
- Wat is de wondervraag?
- waarom werkt de wondervraag?
- Hoe zet je de wondervraag in?
- Tips voor in de praktijk
Wat is de wondervraag?
“Als jouw probleem er morgen ineens niet meer zou zijn. Wat doe je dan wel, wat je nu niet doet?”
Denken in problemen is iets wat een mens veel doet. We analyseren problemen tot in detail, in plaats van dat we focussen op de oplossingen. Het is echter heel verfrissend en helpend om te focussen op waar je heen wilt in plaats van waar je vandaan komt. De wondervraag is een gesprekstechniek waarbij je vraagt aan de cliënt hoe zijn of haar situatie eruit zou zien als het probleem of de klacht opeens door een wonder in de nacht verdwenen zou zijn. Deze vraag is bedacht door Insoo Kim Berg die op het idee kwam toen een van haar cliënten opmerkte: “Om dit probleem op te lossen, heb ik een wonder nodig.” Door de wondervraag te stellen, verschuif je de aandacht van de cliënt op wensen en mogelijke oplossingen in de toekomst, in plaats van op het probleem. De antwoorden op de wondervraag geven meestal concrete actiepunten voor de behandeling.
Waarom werkt de wondervraag?
Het nadenken over de wondervraag en het beantwoorden ervan geeft de cliënt een actieve en oplossingsgerichte mindset. De cliënt leert zelf ideeën te bedenken voor oplossingen, en in de behandeling staat een positief beeld op de toekomst centraal. Deze positieve kijk op wat er komen gaat, geeft de cliënt een goed gevoel. Daarnaast geeft zelf oplossingen bedenken veel meer motivatie, dan wanneer de psycholoog oplossingen aanreikt. De wondervraag heeft dus een positieve impact op de gedachten en het oplossend vermogen van de cliënt. Een ander voordeel van oplossingsgerichte therapie is dat het prettig werkt voor de psychologen zelf. Uit onderzoek is gebleken dat deze vorm van therapie minder burn-outs onder psychologen veroorzaakt [1].
Hoe zet je de wondervraag in?
Tijdens de intake geef je de cliënt eerst tijd en ruimte om over het probleem of de klachten te praten. Dit is belangrijk want zo zorg je ervoor dat de cliënt zich gehoord voelt, en jullie samen een goed beeld hebben van het startpunt. Na het verhaal van de cliënt, stel je de wondervraag om een beter beeld te krijgen van de behandeldoelen. Hierbij helpt het om de wondervraag in te leiden en de cliënt mee te nemen in je verhaal. Een voorbeeld:
“Stel je voor… Je gaat zo weg uit de praktijk. Je komt thuis, eet je avondeten en gaat naar bed… Gedurende de nacht gebeurt er een wonder. ‘S ochtends als je wakker wordt, zijn je klachten of problemen er niet meer. Wat zou het eerste zijn waar je aan merkt dat het wonder gebeurd is? Waar aan nog meer? Wat doe je nu wel, wat je eerst niet deed? Welke veranderingen merken andere mensen aan jou?”
Tips voor het juist inzetten van de wondervraag in de praktijk
Soms vindt een cliënt het moeilijk om de wondervraag te beantwoorden. De cliënt komt immers naar jou toe omdat hij of zij een probleem of negatieve gedachten heeft. Hierbij enkele tips:
- Als de cliënt niet weet wat hij of zij moet antwoorden en steeds maar “ik weet het niet” zegt, daag de cliënt dan toch voorzichtig uit en zeg: “doe eens alsof je het wel wist, wat zou het dan zijn?” Geef de cliënt hierbij genoeg ruimte om na te denken en heb geduld. Sommige cliënten zitten zo vast in het idee dat hun probleem onveranderlijk is, dat het even duurt voordat positieve gedachten tot ze komen.
- Heeft de cliënt moeite met het denken in oplossingen? Vraag dan bij het begin van elk consult: “wat ging er goed deze week?”. Zo train je de cliënt positief te denken. Een cliënt kan al een lange tijd negatieve gedachten hebben. Dat verander je niet in één consult.
- Een goede tip in combinatie met de wondervraag is het gebruik van schaalvragen. Voorbeelden hiervan zijn: “van schaal 0 tot 10, hoe dichtbij ben je bij je doel?” / “hoe lukt het je om (al) op dat cijfer te zitten?” / “hoe ziet een stap naar een hoger cijfer eruit?”. Door het stellen van schaalvragen kun je cliënten laten nadenken over hoe gewenst gedrag eruit ziet. Ook kun je hiermee de effectiviteit van de behandeling meten over tijd.
- Als de cliënt aangeeft dat het wonder bij een andere persoon moet gebeuren, bijvoorbeeld “het wonder is dat mijn collega weg gaat en ergens anders gaat werken”, dan is het belangrijk om het gesprek terug te brengen naar het gedrag van de cliënt zelf. Stel dan bijvoorbeeld de vraag: “wat zou jij anders doen als die collega weg zou zijn?”
Conclusie
Als psycholoog bij iPractice behandel je cliënten op een oplossingsgerichte manier. Je hebt veel aandacht voor de toekomst wensen en de sterke kanten van de cliënt. Een fijne tool om in te zetten is de wondervraag. Deze vraag motiveert cliënten na te denken over wat ze precies willen bereiken in de therapie en helpt ze bij het creëren van een oplossingsgerichte mindset. De sterke focus op oplossingen helpt niet alleen de cliënt, maar maakt ook jouw werk leuker [2].
[1] De Jong & Berg, 2015; Knekt et al., 2008
[2] Bakker & Bannink, 2008; Cauffman, 2007
Benieuwd naar meer?
Lees hier alle artikelen over onze werkwijze of schrijf je in voor onze Academy Nieuwsbrief! Heb je vragen? Neem via onderstaand formulier contact op met onze recruiter Lotte van ’t Leven. Je kunt ook direct solliciteren op één van onze vacatures. Of kom langs op één van onze digitale Meet&Greets, waarbij je heel laagdrempelig kennismaakt met iPractice.
Auteur: Muriël van Oers
Wil je meer weten over onze vacatures?
Hoi! Ik ben Jolien, Talent Acquisition Specialist. Heb je vragen over iPractice of een specifieke vacature? Twijfel niet en neem contact met me op!
Jolien Gesink, Talent Acquisition Specialist. [email protected]
Contactformulier
Ook kun je het contactformulier invullen. Dan nemen we zo snel mogelijk contact met je op.