Woedeaanvallen

Wat zijn woedeaanvallen?

Een woedeaanval is een intense emotionele reactie waarbij je je woede niet meer onder controle hebt. Deze aanvallen variëren van een korte woede-uitbarsting tot langdurige woede die samengaat met agressief gedrag. Woedeaanvallen kunnen op alle leeftijd voorkomen en ontstaan door verschillende triggers, waaronder stress en frustratie.

Wat is het verschil tussen boosheid, agressie en woedeaanvallen?

Boosheid, woedeaanvallen en agressie lijken op elkaar. Toch heeft elke vorm andere kenmerken en een andere intensiteit. 

Wat is boosheid?

Boosheid is een emotie. Deze emotie voel je wanneer er een conflict ontstaat tussen je verwachtingen en de realiteit. De intensiteit en duur variëren. Boosheid wordt geuit in vormen van irritatie, frustratie of zelfs verontwaardiging.

Wat is een woedeaanval?

Een woedeaanval is een intense uitbarsting van de emotie boosheid. Bijvoorbeeld wanneer je boosheid opkropt, kan dit leiden tot een uitbarsting op een moment dat de situatie er eigenlijk niet naar is. In sommige gevallen gaat dit gepaard met fysieke en verbale agressie, zoals schreeuwen, schelden en slaan. Je kunt daarnaast gevoelens van machteloosheid en frustratie ervaren. 

Wat is agressie?

Agressie is het gedrag dat voortkomt uit de emotie en de woedeaanval. Het gedrag is gericht op schade veroorzaken aan een persoon of de omgeving. Agressie kan zowel fysiek als verbaal zijn en variëren in vorm.

Verschillende oorzaken van agressie kunnen zijn:

• Boosheid;
• Frustratie;
• Angst; 
• Onzekerheid.

Waarom heb ik last van woedeaanvallen?

Woedeaanvallen ontstaan meestal door een combinatie van verschillende oorzaken. Het is niet precies vast te stellen waardoor je regelmatig woedeaanvallen ervaart. Woedeaanvallen zijn vaak een uiting van onderliggende oorzaken. Denk aan emotieregulatie problematiek of na een traumatische gebeurtenis. In de meeste gevallen is het een combinatie van meerdere factoren. 

Je kunt woedeaanvallen ervaren als je psychische klachten hebt, maar ook zonder vastgestelde diagnose is een aanval goed mogelijk. De aanleiding is in veel gevallen stress of een trauma. Maar ook andere factoren spelen een rol.

Veelvoorkomende oorzaken van woedeaanvallen zijn:

• Karakter en aanleg
  Karakter en aanleg spelen een rol bij woedeaanvallen. Als je een karakter met veel temperament hebt, heb je mogelijk aanleg om vaker woedeaanvallen te ervaren.
• Opvoeding en omgeving
  Als je vaak woedeaanvallen ziet in je directe omgeving, heb je een vergrote kans dat je de woedeaanvallen overneemt. Tijdens je opvoeding leer je hoe je met bepaalde situaties en emoties omgaat. Wanneer je dit niet geleerd hebt, kun je dit op latere leeftijd lastig vinden.
• Hormonen
  Hormonale veranderingen tijdens de menopauze, PMS of een verhoogd testosteronniveau spelen een rol bij sneller last hebben van boosheid of woede.
• Hersenletsel
  Een frontaal hersenletsel zorgt voor verstoorde emoties in het brein. Impulsen worden minder goed beheerst en je wordt sneller boos.

• Lichamelijke en psychische factoren
  Lichamelijke en psychische factoren kunnen een rol spelen bij woedeaanvallen. Voorbeelden hiervan zijn:
  • Stress
  • Vermoeidheid
  • Frustratie
  • Angst
  • Depressie
  • Trauma
  • ADHD
  • Dementie
  • Alcohol/Drugs
  • Psychose

Hoe herken je een woedeaanval?

De symptomen van een woedeaanval verschillen per persoon en situatie. Over het algemeen ervaar je een intense boosheid die snel ontstaat en lastig te controleren is.

De intense boosheid kan gepaard gaan met fysieke symptomen als:

• Een verhoogde hartslag;
• Zweten;
• Trillen;
• Spanning in het lichaam;
• Rood gezicht of juist een bleek gezicht.

Wanneer je een woedeaanval ervaart, verandert mogelijk ook je gedrag. Voorbeelden van gedrag tijdens een woedeaanval kunnen zijn:

• Agressie;
• Schreeuwen;
• Vloeken;
• Dingen kapotmaken;
• Juist teruggetrokken en stil worden;
• Depressief gedrag vertonen;
• Schuldig of beschaamd voelen;

Hoe ga je met een woedeaanval om?

Ervaar je zelf regelmatig woedeaanvallen? Deze adviezen helpen je tijdens een woedeaanval:

• Haal heel bewust adem
  Wanneer je boos wordt, versnelt je ademhaling. Door diep in te ademen en langzaam uit, kalmeer je jouw zenuwstelsel. Dit vermindert de intensiteit van je woede.

• Probeer de oorzaak te begrijpen
  Als je de oorzaak van je woede weet, begrijp je jouw reactie beter en leer je hoe je de volgende keer anders kunt reageren.

• Ontspan
  Ontspanningsoefeningen als yoga en meditatie helpen je om je emoties beter te beheersen. Deze oefeningen helpen je te ontspannen wanneer je voelt dat je boos wordt.

• Wees open en eerlijk
  Woede ontstaat vaak door miscommunicatie of een gebrek aan communicatie. Door open en eerlijk te spreken over je gevoel, vergroot je het begrip en kun je conflicten oplossen.

• Zoek afleiding
  Mogelijk helpt afleiding wanneer je een intense boosheid voelt  opkomen. Dit doe je door te wandelen of een boek te lezen. Je kunt zo je emoties beter beheersen en kalmeren.

• Doe aan zelfreflectie
  Woede kan uit eigen onzekerheid en angsten voortkomen. Met zelfkennis en zelfacceptatie kun je leren met bepaalde situaties omgaan en emoties beter beheersen.

• Leer zelfbeheersing aan
  Er zijn trainingen om zelfbeheersing te ontwikkelen. Zelfbeheersing is onderdeel van een agressie regulatie training.

• Gebruik een gevoelsthermometer
  Gebruik een gevoelsthermometer om jouw emoties visueel te maken en beter te begrijpen. In een gevoelsthermometer geef je aan hoe hoog je op dat moment in je emotie zit.

• Maak wijzigingen in je leefstijl
  Leefstijlaanpassingen kunnen helpen bij het verminderen van woede. Denk aan: stress verminderen, slaap verbeteren en alcohol en drugs vermijden.

Tips voor mijn partner of andere volwassenen 

Een woedeaanval kan een lastige situatie veroorzaken voor jou als partner of in de omgeving. Besef je op dat moment dat die persoon controle verliest over zijn of haar emoties.

De volgende adviezen helpen jou om met een woedeaanval om te gaan:

• Blijf rustig
  Door zelf kalm te blijven en niet boos te worden, voorkom je dat de situatie escaleert. Je maakt het zo mogelijk om op een later moment rustig te praten.

• Geef de ruimte
  Door oogcontact te vermijden, geef je de ander de ruimte om de gevoelens van boosheid te uiten.

• Luister naar de ander
  Luister actief naar de gevoelens van de ander zodat je begrijpt waarom de ander boos is en begrip kan tonen.

• Toon begrip
  Door begrip te tonen en gevoelens te erkennen, kun je de intense boosheid en frustratie verminderen. Op deze manier kun je er op een later moment rustig over praten.

• Leg de nadruk op de oplossing
  Voorkom dat de ander zich schuldig voelt of verantwoordelijk wordt gesteld. Leg de focus vooral op de oplossing voor het conflict.

• Stel je eigen grenzen
  Geef de ander de ruimte om emoties te uiten en stel je eigen grenzen in wat jij accepteert. Iemand mag bijvoorbeeld zijn woede uiten en niet slaan.

• Blijf respectvol
  Tijdens een woedeaanval helpt het wanneer je respectvol blijft en de ander in zijn of haar waarde laat. Vermijd provocatie. Dit verergert de situatie.

• Zoek hulp
  Onthoud dat een woedeaanval niet persoonlijk is. Vaak heeft het met iemands verleden te maken. Wanneer je partner regelmatig woedeaanvallen heeft en het jullie relatie beïnvloedt, kan hulp een uitkomst bieden. Een therapeut kan ondersteuning bieden in jullie relatie.

Woedeaanvallen behandelen

Woedeaanvallen zijn goed te behandelen met therapie. De meest gebruikte vormen van therapie bij woedeaanvallen zijn Cognitieve gedragstherapie, VERS-training of ACT. In sommige gevallen helpt medicatie om symptomen van woede te verminderen. Dit wordt soms gebruikt in combinatie met psychotherapie.

Psychotherapie

In psychotherapie identificeer je de onderliggende oorzaken van je woede. Je ontwikkelt nieuwe en effectievere copingstrategieën. Cognitieve gedragstherapie, gezinstherapie en interpersoonlijke therapie zijn voorbeelden van therapieën om woede te behandelen.

Stress-management technieken

Mindfulness, ademhalingsoefeningen, yoga en progressieve spierontspanning verminderen stress en helpen je om je woede te beheersen.

Woedebeheersingscursussen

Tijdens een woedebeheersingscursus leer je effectieve copingstrategieën voor woede.

Om te begrijpen waarom je een woedeaanval krijgt, helpt het om naar de onderliggende triggers te kijken als ook de symptomen te observeren. De onderliggende oorzaak van de woedeaanvallen bepaalt mede wat voor hulp geboden kan worden.