Home > Klachten > Piekeren

Piekeren

085-1308900

We piekeren allemaal wel eens, zelfs over het piekeren zelf. Maar wat houdt piekeren precies in? Waarom komen dezelfde gedachten elke keer terug? In dit artikel vind je antwoorden op deze vragen.

Wat is piekeren?

Piekeren is een mentaal proces waarbij je dezelfde gedachten steeds herhaalt of bepaalde zaken keer op keer overdenkt. Ervaringen uit het verleden, speculeren over de toekomst of je zorgen maken over aangrijpende situaties; het kunnen allemaal redenen zijn.

 

“Bij piekeren blijf je maar in cirkeltjes denken en kun je verstrikt raken in je eigen gedachten, zonder dat je tot oplossingen komt. Dit gaat dikwijls gepaard met spanningsklachten, onrust, prikkelbaarheid en slaapklachten.”

 

Tijdens het piekeren probeer je een oplossing te vinden. Je maakt graag de beste keuze. Wanneer je piekert is het echter moeilijk om erachter te komen wat je daarvoor moet doen. Je komt niet tot een oplossing en je gedachten blijven zich herhalen. Je blijft maar nadenken, wat zelfs kan leiden tot slapeloosheid.

 

Wat zijn redenen om te piekeren?

Piekeren geeft je een gevoel van controle. Dit doe je om ongewenste emoties niet toe te laten. Emoties waar je liever niet mee geconfronteerd wordt. In plaats van de emotie op te zoeken, blijf je maar nadenken en scenario’s afspelen in je hoofd. 

Ook geeft piekeren het gevoel te helpen bij het omgaan met problemen. ‘Wat als’ is hierbij een veelvoorkomende gedachte. Bijvoorbeeld, wat als ik mijn rijexamen niet haal? Je piekert dan om jezelf voor te bereiden op het ergste. Op deze manier probeer je controle te hebben over je problemen. 

Je hersenen proberen de beste keuze te maken of een oplossing te vinden. De kans is groot dat je een ‘wat als’-gedachte ervaart, waarop je stukloopt. Bijvoorbeeld, wat als ik mijn rijexamen niet haal? Of je wordt onzeker over jezelf. Bijvoorbeeld, ben ik wel goed genoeg voor deze functie? Het leidt tot een gebrek aan controle. Je krijgt niet het gevoel dat je de situatie helemaal beheerst, waardoor je erover na blijft denken. Die herhalende gedachten laten je piekeren. 

Vaak pieker je in de nacht, bij het naar bed gaan, over werk, opleiding of persoonlijke relaties. 

Een aantal veelvoorkomende piekeronderwerpen:

 

Wat zijn oorzaken van piekeren?

Piekeren ontstaat door een combinatie van omstandigheden en de manier waarop je hiermee omgaat. Meestal ontstaat het doordat je angst ervaart. Om die angst te verminderen proberen wij controle te krijgen over die angst door te piekeren. Andere theorieën die de oorzaak van piekeren verklaren zijn stress, een burn out, dagdromen of het meemaken van een nare gebeurtenis. Het blijven nadenken kan ertoe leiden dat je in negatieve gedachten en gevoelens blijft hangen. Je kunt daar vooral last van hebben als je veel stress ervaart. Stress hoeft niet de enige oorzaak te zijn van piekeren, maar draagt wel bij aan het hebben van nare gevoelens en gedachten.

Het is belangrijk om de oorzaak van het piekeren vast te stellen. Dit helpt je om het beter onder controle te krijgen, zodat je uiteindelijk minder zal piekeren. Soms is de oorzaak complex, het kan een gevolg zijn van meerdere situaties.

Dus wil je weten wat het piekeren is en wat dit veroorzaakt? Probeer te achterhalen waar je (veel) stress van krijgt en hoe je daar op dit moment mee omgaat.


Piekeren als angststoornis

In sommige gevallen kun je heel veel piekeren. Ervaar je heftige angsten in het dagelijks leven, ook als er geen echt gevaar dreigt? Kun jij je over bijna alles wel zorgen maken en is dit persistent aanwezig? Deze vorm van piekeren noemen we een gegeneraliseerde angststoornis, ook wel piekerstoornis genoemd.

In dat geval is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. Bij een gegeneraliseerde angststoornis werkt cognitieve gedragstherapie goed. Deze vorm van therapie wordt veel gebruikt bij angststoornissen.

 

Meer informatie

Pieker je voor je gevoel te vaak? Probeer deze tips om te stoppen met piekeren. Het doorbreken helpt je om beter te slapen en te concentreren op andere taken. Vaak kan een kleine aanpassing je al helpen. 

  • phone-icon

    Lukt het maar niet om te stoppen en blijf je excessief piekeren? In dat geval zou er sprake kunnen zijn van een gegeneraliseerde angststoornis. De huisarts kan helpen om de diagnose vast te stellen. 

  • arrow-icon

    Piekeren is geen psychische stoornis volgens de richtlijnen van de DSM-5. De kosten van de behandeling worden daarom niet vergoed. Indien de diagnose van gegeneraliseerde angststoornis vastgesteld kan worden en je een verwijsbrief van de huisarts hebt, dan worden de kosten wel vergoed.

Veelgestelde vragen

Is piekeren slecht voor de gezondheid?

Piekeren heeft effect op zowel je mentale als lichamelijke gezondheid. Vormen van lichte stress kunnen resulteren in een hogere bloeddruk, rugklachten of chronische vermoeidheid. Met name de combinatie van piekeren en stress zorgt ervoor dat je signalen minder goed oppikt, wat resulteert in klachten als vermoeidheid.

Is piekeren een gevoel?

Piekeren is een mentaal proces waarbij je dezelfde gedachten steeds herhaalt of bepaalde zaken keer op keer overdenkt. Piekeren is in die zin eigenlijk gedrag – het herhalen van gedachtes – wat je een angstig of onrustig gevoel kan geven.

Is piekeren angst?

Angst is vaak de oorzaak van het piekeren. Als we angst ervaren proberen wij de angst te verminderen door controle te krijgen over die angst door te piekeren. Piekeren is dan de manier waarmee je met de angst om gaat.

Is piekeren stress?

Stress is vaak de oorzaak van het piekeren. Als we stress ervaren proberen wij de stress te verminderen door controle te krijgen over die stress door te piekeren. Piekeren is dan de manier waarmee je met de stress om gaat.

publish-icon Gepubliceerd - 18 feb 2021
Nine heeft veel ervaring in angst– en somberheidsklachten maar ook in thema's zoals zelfbeeld en autonomie. Piekeren is een klacht en bezigheid wat dikwijls gepaard gaat met deze specifieke klachten.
nine gramberg ipractice psycholoog
GZ-Psycholoog Nine Gramberg

iPractice biedt iedereen:

  • arrow-icon Vergoede zorg met beoordeling 9+
  • arrow-icon Direct hulp zonder lange wachttijden
  • arrow-icon Vrijblijvend gratis behandeladvies
085-1308900

Psychologen gespecialiseerd in piekeren

maartje smakman ipractice psycholoog

Maartje Smakman

Miko Volman

kim-walma-psycholoog-ipractice

Kim Walma

kiki bruggink ipractice psycholoog

Kiki Bruggink