Burn-out op werk, wat nu?

Burn-out en werkstress

Onderzoek van volksgezondheidenzorg [1] toont aan dat ongeveer 17% van de werknemers wel eens last heeft van burn-out klachten. En werkstress is een belangrijke oorzaak van ziekteverzuim. 

Werk op zichzelf is niet een oorzaak voor een burn-out. Er spelen altijd meerdere factoren mee als je burn-out klachten ontwikkelt. Behalve een externe factor, zoals werk, speelt er ook altijd een persoonlijke factor mee. Je bent bijvoorbeeld perfectionistisch of hebt een laag zelfbeeld. 

Denk het je maar eens in: een hoge werkdruk én perfectionisme is geen goede combinatie, als het gaat om het ontwikkelen van een burn-out. Je moet heel veel afkrijgen in korte tijd, maar tegelijkertijd wil je alles 100% goed doen. Je legt jezelf veel te veel druk op, terwijl de werkstress al zo hoog is. Dat gaat eventjes goed, maar niet als dit langdurig de situatie is.

Er zijn een aantal persoonlijke factoren die jouw gevoeligheid voor een burn-out vergroten. Enkele voorbeelden zijn:

1. Een laag zelfbeeld;
2. Perfectionisme / hoge eisen stellen aan jezelf;
3. Je voelt je snel verantwoordelijk
4. Moeite hebben met grenzen stellen;
5. Je negeert lichamelijke signalen en zorgt niet goed voor jezelf;
6. Overmatig piekeren;
7. Te weinig ontspannen;
8. Je pakt je problemen niet aan, maar laat het sudderen;
9. Je neemt alcohol of drugs waardoor je even langer door kunt, maar wat uiteindelijk natuurlijk niet de oplossing is.

Werkstress is regelmatig een trigger voor het ontwikkelen van burn-out klachten. De stress op het werk ontstaat door het ervaren van een te hoge werkdruk, of als gevolg van een mismatch: je zit niet op je plek.

Maar ook andere externe factoren of omstandigheden spelen hierbij soms een rol. Bijvoorbeeld:

1. Ziekte. Bij jezelf, of bij je naasten
2. Problemen in je relatie
3. Grote gebeurtenissen in je leven (life events). Denk hierbij aan een overlijden, het krijgen van een kind, in scheiding liggen, weinig steun hebben aan anderen of eenzaamheid bijvoorbeeld.

Een externe omstandigheid die bijdraagt aan klachten, gaat dus altijd samen met een persoonlijke factor, wanneer een burn-out ontstaat. Het is ook juist die persoonlijke factor die je kunt aanpakken in een behandeling bij een psycholoog.

Ik heb een burn-out, wat nu?

Een burn-out begint eigenlijk met een overspannenheid. Je ervaart symptomen als:

• Stress;
• Moeilijk slapen;
• Spanning in je lijf.

Wanneer je vervolgens op dezelfde manier door blijft gaan, draait de overspannenheid op den duur uit op een burn-out. Je spanningsklachten gaan over in uitputting. Wanneer je langer dan zes maanden last hebt van overspannenheidsklachten, spreken we in de volksmond van een burn-out. ‘Burn-out’ is overigens geen officiële diagnose.

Heb je een burn-out? Dan is het belangrijk dat je nu echt rust pakt en de tijd neemt om te herstellen. Een behandeling is hierbij essentieel. Want bij een burn-out geldt: hoe langer je wacht met hulp zoeken, hoe langer het duurt voor je er weer van herstelt.

Ga het gesprek aan met de werkgever

Van groot belang is dat je zo snel mogelijk je burn-out klachten bespreekt met je werkgever. Door er vroeg bij te zijn kan voorkomen worden dat je in een volledige burn-out terecht komt.

Wanneer je een volledige burn-out hebt, ben je niet meer in staat om te werken. Hoewel het moeilijk is om eraan toe te geven, is het belangrijk dat je het gesprek aangaat met je werkgever. Het is voor jou namelijk van wezenlijk belang dat je direct rust neemt en niet meer werkt. Ondanks dat je zelf eigenlijk zou willen blijven werken. Veel mensen met een burn-out herkennen dat gevoel, omdat het vaak juist gedreven mensen zijn die graag werken en hun werk goed willen doen.

Weet dat jouw werkgever verplicht is om jou zo goed mogelijk te begeleiden bij jouw behandeling. Én bij je re-integratie te zijner tijd. Maar eerst moet de focus liggen bij jouw persoonlijke herstel. Werk komt later wel weer.

Wanneer kan ik weer werken na een burn-out

Onderzoek van ArboNed wijst uit dat de gemiddelde hersteltijd van een burn-out zo’n acht maanden is. Let op: dit is gemiddeld, het kan dus ook langer duren, of korter. 

Wanneer je hersteld bent van een burn-out is voor iedereen verschillend. Je bent pas weer toe aan werk, wanneer je alle dingen die je leuk vindt om te doen, weer aankunt. Denk bijvoorbeeld aan activiteiten als een dagje winkelen, naar een verjaardag gaan of een bioscoopbezoek. Wanneer je dit weer met plezier doet en alle prikkels om je heen weer verdraagt, kun je voorzichtig weer eens denken aan je werk. 

Belangrijk is dat je bij het hervatten van je werk in rustige stapjes begint. Verval niet direct in de oude drukke patronen. Maar start bijvoorbeeld met één afgebakende taak en bouw het zo langzaam weer wat uit. Voorkom dat je te veel hooi op je vork neemt: kom voor jezelf op. En probeer je perfectionisme niet de overhand te laten nemen.

Hoe voorkom je een terugval?

Bijtanken en herstellen van een burn-out is de eerste stap. Maar je persoonlijke eigenschappen veranderen die ten grondslag liggen aan de burn-out is lastig. Een terugval is dan ook heel normaal, en komt vaak voor. Het kan gepaard gaan met negatieve gedachten zoals ‘ik zal nooit meer oké zijn’ of ‘mijn burn-out zal nooit weggaan’. Je mag je realiseren dat het niet gek is dat je een terugval hebt. Dit stapje terug mag je accepteren; het helpt je bij je herstelproces. 

Om een terugval in de toekomst te voorkomen, kun je samen met een psycholoog nagaan wat in jouw geval heeft bijgedragen aan het ontstaan van een burn-out. Samen bedenk je strategieën om hiermee om te gaan.