Omgaan met een depressieve naaste

Wat kan ik doen als mijn partner of naaste een depressie heeft?

Zorg eerst goed voor jezelf, zodat je daarna voor een ander kan zorgen. Dat is een wet die geldt in alle noodsituaties, en dus ook als je partner of naaste een depressie doormaakt. Besef altijd dat de verantwoordelijkheid voor hoe het met je partner of naaste gaat, niet bij jou ligt. Voor de behandeling van een depressie is in de meeste gevallen professionele begeleiding nodig. Ondersteuning bieden aan je partner of naaste is wel mogelijk natuurlijk.

De volgende dingen zijn helpend voor een partner of naaste met een depressie:

1. Geduld en ruimte
   Met een depressie ben je minder belastbaar en kun je minder aan. Het is fijn als je partner of naaste voelt dat die ruimte er is, en geen druk ervaart om snel beter te worden of op oude kracht te functioneren.
2. Hulp zoeken
   Een depressie lijdt soms tot passief gedrag en een hulpeloos gevoel. Dat maakt de drempel om hulp te zoeken hoog. Biedt hulp aan bij het zoeken naar professionele ondersteuning. Ga eventueel mee naar het gesprek met de huisarts of behandelaar. Geef complimenten wanneer iemand het hulptraject ingaat en kleine stapjes maakt.
3. Praten
   Probeer met aandacht te luisteren naar wat er in iemand omgaat. Probeer de gevoelens die iemand heeft niet te bagatelliseren, en probeer iemand niet op te vrolijken. Wil iemand liever wandelen of juist in stilte even aan tafel zitten? Dring niet aan op een gesprek. Zorg ook voor voldoende gesprekken over onderwerpen die niets met de depressie te maken hebben.
4. Laat je informeren over een depressie
   Op die manier begrijp je beter wat er in iemand omgaat. Geef geen ongevraagde adviezen – iemand weet het vaak allemaal al wel, en zal de adviezen ervaren als een confrontatie met wat er (nog) niet lukt.
5. Bied praktische ondersteuning
   Help je partner of naaste met taken die tijdens een depressie moeilijker te volbrengen zijn. Zoals een ritme in de dag houden. Een planning maken. En afspraken nakomen.
6. Wees eerlijk
   Zeg het bijvoorbeeld altijd als je je zorgen maakt. Of als je zelfstandig een hulpverlener benadert.
7. Ga het onderwerp suïcide niet uit de weg
   Praat iemand over zelfmoord? Of vermoed je dat iemand er over nadenkt? Ga dit moeilijke onderwerp dan niet uit de weg, en praat erover. Tips hiervoor vind je op de 113 website.

Wat zeg je liever niet tegen een depressief persoon?

Het is soms moeilijk de juiste woorden te vinden, wanneer je iemand die depressief is heel graag wilt helpen. De volgende dingen zeg je in ieder geval liever niet: 

• Probeer iemand niet te overtuigen dat hij of zij iets gewoon van de positieve kant moet bekijken. De persoon die depressief is probeert dat heus wel, maar kan dat op dit moment niet. Het is dan behoorlijk frustrerend om dit steeds van iemand te horen. 
• Geef niet continu nieuwe behandeltips, ook al bedoel je het goed. Je bent geen hulpverlener. Daarnaast is de kans groot dat een depressief persoon zelf ook wel weet dat beweging en gezonde voeding goed is voor het herstel.
• Vertel een depressief persoon niet waarom hij of zij niet depressief mag zijn, bijvoorbeeld door te vergelijken met anderen die het nog slechter hebben wegens ziekte of armoede. Depressief zijn is geen keuze, het overkomt je. Jezelf vergelijken met anderen helpt niet om je beter te voelen, het vergroot wel het risico op schuldgevoelens.

Een depressieve partner of naaste: en jij dan?

Wanneer je partner – of iemand anders om wie je geeft – een depressie doormaakt, dan is dat een grote belasting. In de eerste plaats natuurlijk voor die persoon zelf, maar ook voor jou. Daarom is het belangrijk om in zo’n depressieve periode niet alleen goed voor je partner of naaste te zorgen, maar ook voor jezelf. Dit doe je door te herkennen wat het effect van de depressie is op jullie relatie en je eigen grenzen goed in de gaten te houden.

Een depressie van een partner of naaste heeft op verschillende manieren invloed op de relatie die jullie samen hebben. Je voelt je:

• Eenzaam in de relatie
  Omdat je opeens veel dingen alleen moet doen en beslissen. Iemand die een depressie doormaakt, heeft vaak niet veel ruimte om met nog veel andere dingen bezig te zijn. Zo komen veel taken op jouw bord terecht, en schieten leuke dingen zoals uitjes, fijne gesprekken en eventueel seks erbij in.

• Hulpeloos
  Omdat je partner of naaste een herstelproces ingaat dat tijd kost en waar vaak professionele hulp bij nodig is. Schuldgevoel komt om die reden ook vaak voor, aan beide kanten. Het is nu eenmaal niet makkelijk om te ervaren dat iemand een zware periode doormaakt, zonder dat je daar als partner of naaste een oplossing voor hebt.

Wat heb jij als naaste nodig?

Alleen als je goed voor jezelf zorgt, ben je in staat om goed voor een ander te zorgen. Dat is onder normale omstandigheden al zo, en als je een partner of naaste hebt die aan een depressie lijdt helemaal. Vergeet dus niet om je eigen fysieke en mentale gezondheid in de gaten te houden, en blijf ondanks je extra zorgtaken ook zorgdragen voor jezelf. Dit doe je door:

• Je eigen leven te blijven leiden: blijf werken, met vrienden afspreken en tijd investeren in je hobby’s en in sport.
• Voldoende te slapen.
• Af en toe je hart te luchten bij familie, vrienden en eventueel een hulpverlener: vooral als het mensen zijn die ervaring hebben of bekend zijn met het effect van een depressie op de omgeving. 
• Je eigen grenzen in de gaten te houden én jezelf alle ruimte te gunnen om aan zelfzorg te werken.